Astronomiczne i humanistyczne zamiłowania Kopernika
wymagały od niego również opanowania języka starożytnych Greków. Być
może pierwsze litery greckie poznawał już w Krakowie, jednak systematyczną naukę
greki zapewne rozpoczynał w Bolonii na zajęciach znanego hellenisty Antoniego
Urceusa Codrusa. Był on przyjacielem wybitnego weneckiego drukarza i humanisty
Aldusa Manutiusa, który w 1495 r. opublikował m.in. grecką gramatykę Teodora
Gazy oraz w 1499 r. zbiorowe wydanie epistolografów greckich.
Zainteresowały one szczególnie Kopernika, skoro został ich właścicielem, a
później tłumaczem na łacinę. Nie wiadomo jednak, czy zakupił on cały obszerny
tom Aldiny, czy tylko osobno wydaną broszurę zawierającą zbiór 85 fikcyjnych
listów Symokatty o treści obyczajowej, sielskiej i miłosnej. Nie znamy też daty
nabycia tej książki przez kanonika warmińskiego, jednak przypuszczać można, że
nastąpiło to dopiero w czasie jego padewskich studiów.
Przekład Listów obyczajowych, sielskich i miłosnych Teofilakta Symokatty.
Nie wiadomo dokładnie, kiedy Kopernik przystąpił do tłumaczenia Listów Symokatty.
Wydaje się jednak, że dopiero kilkuletni pobyt u boku wuja Watzenrodego w
Lidzbarku Warmińskim umożliwił mu spokojną pracę nad translacją listów greckiego
literata.
Mało oryginalna treść 85 fikcyjnych listów Symokatty miała charakter
satyryczno-moralizatorski, ale ze względu na styl, prawie klasyczny, nadawała
się do nauki greckiego i epistolografii. Były to bowiem sformułowane w lekkiej
dowcipnej formie poradniki w różnych okolicznościach życiowych i sztuce pisania
listów oraz ich kompozycji. Listy miały być także formą pożegnania Kopernika z
wujem Łukaszem Watzenrode, któremu przecież zawdzięczał swoją karierę.
Potwierdza to treść adresowanego do biskupa warmińskiego listu dedykacyjnego
poprzedzającego książeczkę: “wszak każdy tego rodzaju trud lub owoc moich
maluczkich zdolności słusznie powinien uchodzić za Twoją własność”. Kopernik
dołączył do tego wierszowaną przedmowę Pożegnanie Prus autorstwa
zaprzyjaźnionego śląskiego humanisty Wawrzyńca Korwina.
Źródło:
http://copernicus.torun.pl/nauka/sztuka_przekladu/1
http://copernicus.torun.pl/nauka/sztuka_przekladu/2/
http://copernicus.torun.pl/nauka/sztuka_przekladu/3/